Translate

Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Αριδαία. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Αριδαία. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Πάσχα στην Αριδαία τα παλαιότερα χρόνια και τώρα

 

Φέτος το Πάσχα είναι σχετικά αργά ημερολογιακά, στις 5 Μαΐου. Το Πάσχα στην Ορθόδοξη εκκλησία έχει οριστεί, με απόφαση της Α’ Οικουμενικής συνόδου το 325 μ.Χ., να γιορτάζεται την πρώτη Κυριακή μετά την πανσέληνο της εαρινής Ισημερίας. Το 2025 το Πάσχα θα είναι στις 20 Απριλίου. 

Το Πάσχα ουσιαστικά ξεκινάει από την Ανάσταση του Λαζάρου και τελειώνει την Κυριακή του Θωμά. 

Σε όλη την Ελλάδα οι κάτοικοι προετοιμάζονται για τις πασχαλινές γιορτές αφού το Πάσχα μαζί με τα Χριστούγεννα και το Δεκαπενταύγουστο αποτελούν τις μεγαλύτερες γιορτές της πίστης τους.

Υπάρχει ποικιλία τοπικών εθίμων, τα οποία  τηρούνται σχεδόν σε όλα τα μέρη της Ελλάδας.




Στην Αριδαία τα παλιά χρόνια η Πασχαλιά (όπως την έλεγαν τότε οι μεγαλύτεροι) ήταν μια ξεχωριστή γιορτή που για τα παιδιά συνδεόταν με το τέλος της νηστείας, τα καινούργια ρούχα και παπούτσια (τότε τα παιδιά δεν είχαν πολλά ρούχα όπως τώρα και ήταν χειροποίητα)  και τον εκκλησιασμό. 


Το Σάββατο του Λαζάρου οι κάτοικοι πήγαιναν στα μνήματα, εκεί διάβαζε ο παπάς ευχές συγχωρήσεως/αναπαύσεως στους νεκρούς, τα τελευταία χρόνια γίνεται και περιφορά του επιταφίου (δεν ανάφεραν αν  γινόταν και παλιά περιφορά του επιταφίου στα μνήματα).

Τα παιδιά με καλαθάκια στα χέρια έψαλαν στις νοικοκυρές το:

Σήκω Λάζαρε και μην κοιμάσαι,
ήρθε η μάνα σου από την πόλη,
σου ’φέρε χαρτί και κομπολόι.

    Οι κοτούλες σας αυγά γεννούνε

δώστε μας και εμάς να τα χαρούμε

Βάγια, Βάγια και Βαγιώ
τρώνε ψάρι και κολιό
Και την άλλη Κυριακή,
τρώνε το ψητό τ’ αρνί.

Οι νοικοκυρές έδιναν στα παιδιά αυγά και τα έβαζαν να καθίσουν (για να κάθονται και να κλωσάνε οι κότες τους, όπως κάθονται τα παιδιά). 

Την  Κυριακή των Βαΐων οι πιστοί πήγαιναν (και πηγαίνουν) κλαδιά από δάφνες στις εκκλησίες και  στολίζονται,  οι δάφνες  μετά τη λειτουργία μοιράζονται στους πιστούς.

Τη Μεγάλη Τετάρτη  στο Χωριό Δωροθέα και Αγάθη της Αλμωπίας ένα έθιμο λαμβάνει χώρα στην εκκλησία του Αγίου Δωρόθεου στο ευχέλαιο της Μ. Τετάρτης. 

(Η φωτογραφία είναι)

Κάθε νοικοκυρά στο χωριό πηγαίνει στην εκκλησία ένα πιάτο με αλεύρι και μέσα δύο ή τρία αυγά, άσπρα. Εκεί τα τοποθετούν σ’ ένα τραπέζι και ανάβουν  ένα κεράκι στη μέση, τότε ο παπάς τα διαβάζει και τα ευλογεί, όπως ευλογεί και τους πέντε άρτους.

Όταν τελειώσει το ευχέλαιο πηγαίνουν το πιάτο στο σπίτι της η καθεμιά. Με το αλεύρι αυτό οι νοικοκυρές θα φτιάξουν πρόσφορο ή θα το βάλουν στα τσουρέκια τους λίγο λίγο.

Οι γυναίκες του χωριού κρατούν και λίγο αλεύρι σε ένα βάζο και όταν κάποιος έχει φοβίες ανακατεύουν μια κουταλιά του γλυκού αλεύρι σ' ένα ποτήρι νερό και έτσι ο φόβος φεύγει.


Ευχαριστούμε πολύ την κυρία Μαρία και την κυρία Σοφία που μας διηγήθηκαν το έθιμο που τηρείται από πολύ παλιά στο χωριό.

Την Μεγάλη Πέμπτη έβαφαν οι νοικοκυρές τα κόκκινα αυγά με φλούδες από κρεμμύδια που μάζευαν όλο το μήνα. 

Μάλιστα συνήθιζαν να διακοσμούν τα κόκκινα αυγά με φυλλαράκια μαϊντανού ή τριφυλλιού ή όποιο άλλο φύλλο τους άρεσε.


Επίσης, έκαναν πασχαλινά τσουρέκια και τα κουλουράκια και τα πήγαιναν στο φούρνο για ψήσιμο. 

Οι φούρνοι ήταν ανοιχτοί και έψηναν τα φαγητά των κατοίκων, μάλιστα το Μεγάλο Σάββατο μέχρι και μετά την Ανάσταση. Το παραδοσιακό φαγητό ήταν κατσικάκι με πατάτες και κρεμμυδάκια στο φούρνο. Κάποιες νοικοκυρές ετοίμαζαν και πήγαιναν στον φούρνο για ψήσιμο και κοκορέτσι.

 Οι γονείς των παιδιών που βαφτιζόντουσαν  το χρονικό διάστημα που μεσολαβούσε από το προηγούμενο Πάσχα, πήγαιναν δώρο στον κουμπάρο και νονό του παιδιού τους ένα κατσικάκι ή αρνάκι με μια κόκκινη κορδέλα. 

Κάτι που συνηθιζόταν τις μέρες εκείνες, εκτός από τους νονούς και τις νονές που έκαναν δώρο στο βαφτιστικό τους, ήταν να κάνει η πεθερά δώρο στην νύφη (που ήταν αρραβωνιασμένη) λαμπάδα μαζί με κάποιο δωράκι.

"Θυμάμαι ότι ερχόντουσαν κάποιοι άνθρωποι από μακριά και έμεναν δυο νύχτες στο σπίτι μας (φυσικά δωρεάν) που έφερναν κεριά και τα πουλούσαν έξω από την εκκλησία σε πάγκους". 

Μαρτυρία κατοίκου της περιοχής. 

(Η παλιά είσοδος για τα μνήματα και το κτίριο που κατασκευάστηκε για να χρησιμοποιηθεί ως οστεοφυλάκιο αλλά δε χρησιμοποιήθηκε )

Ευχαριστούμε πολύ την κ. Αγάπη, την κ. Μαρία και την κ. Ευτυχία για το χρόνο που μου έδωσαν και τις αναμνήσεις που μου διηγήθηκαν.

Με την επιφύλαξη παντός δικαιώματος © Κατερίνα




Η Αριδαία από το βουνό των Προμάχων.

(All rights reserved©Aridaiaplace)
Η Αριδαία κάτω από τα σύννεφα

Την Τρίτη το απόγευμα είχε υγρασία στην Αριδαία και η μέρα φαινόταν ατελείωτη, η πόλη δεν μπορούσε να μας κρατήσει. 

Επιλέξαμε να ανεβούμε στους Προμάχους, να πάρουμε λίγο αέρα, να αλλάξουμε παραστάσεις, να αλλάξουμε διάθεση. Καθώς ανηφορίζαμε, η υγρασία άρχισε να υποχωρεί. 

Ο δροσερός αέρας του βουνού ακουμπούσε τα πρόσωπά μας χαρίζοντάς μας μια αίσθηση ανακούφισης. Η βαριά ατμόσφαιρα της πόλης έδωσε τη θέση της σε ένα πανέμορφο τοπίο, με μαγευτική θέα

Φτάνοντας στην κορυφή, νιώσαμε σα να αγγίξαμε τον ουρανόΗ απεραντοσύνη του τοπίου, η δροσιά του βουνού και η γαλήνη της φύσης μάς γέμισαν με ζωντάνια και αισιοδοξία.

 Αποδράσαμε από την υγρασία της πόλης και γίναμε μάρτυρες μιας απόκοσμης ατμόσφαιρας με την επαρχία κάτω από τα σύννεφα! Η θέα ήταν μαγευτική, με τα σύννεφα να απλώνονται ως εκεί που χάνονται τα μάτια μας στον ορίζοντα.  

Ήταν μια εμπειρία που μας έφερε πιο κοντά στη φύση και μας θύμισε την ομορφιά της απλότητας.

All rights reserved©Aridaiaplace

Αποκριές στην Αριδαία ήθη και έθιμα

 


Αποκριά στην παλιά και σύγχρονη Αριδαία 

Η Αποκριά, ήταν για τους κατοίκους της Αριδαίας μια γιορτή που έδιωχνε τη μελαγχολία του χειμώνα και περίμεναν με λαχτάρα.  

Μια από τις ευκαιρίες για να προετοιμαστούν για την εναλλαγή της εποχής, το τέλος του Χειμώνα, την αναγέννηση της φύσης, την αρχή των αγροτικών εργασιών και να περάσουν όμορφα. Χρώματα, παραδοσιακές μουσικές και χοροί, γεύσεις, μυρωδιές, μεταμφιέσεις, γέμιζαν την Αριδαία σε μια γιορτή μοναδική για εκείνα τα φτωχά χρόνια, έφερναν κοντά και κρατούσαν δεμένους τους κατοίκους.

 Από την Κυριακή του Τελώνου και Φαρισαίου, την πρώτη Κυριακή δηλαδή του Τριωδίου,   ξεκινούσαν δειλά δειλά τα γλέντια με τα παραδοσιακά όργανα, τους χορούς και τα  τραγούδια         στις γειτονιές της Αριδαίας. Οι νέοι έβαζαν από λίγα χρήματα, καλούσαν τα όργανα και ξεκινούσε      το γλέντι. Στο γλέντι πολλές φορές οι νέοι πήγαιναν μεταμφιεσμένοι συνήθως με παραδοσιακές φορεσιές ή με ότι ρούχα διαφορετικά μπορούσε να βρει ο καθένας.

    
Ένα από τα περισσότερο δημοφιλή έθιμα των ημερών αυτών στην Αριδαία ήταν και το Προυσταβάινε (σημαίνει συγχώρεση). Κάθε χρόνο την Κυριακή της Τυρινής την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς δηλαδή, τα μέλη όλης  της οικογένειας  ντυμένα με τα γιορτινά τους μαζεύονταν στο σπίτι του μεγαλύτερου (αυτός μπορεί να ήταν θείος ή παππούς) έτσι ώστε να τηρήσουν το έθιμο του Προυσταβάινε. Τότε τα μέλη της οικογένειας φιλούσαν το χέρι του μεγαλύτερου ζητώντας του συγχώρεση, ο ηλικιωμένος μάλιστα έδινε και χρήματα στα μικρότερα μέλη της οικογένειας. Έτσι τα παιδιά περίμεναν με ανυπομονησία  τη μέρα του εθίμου αυτού. Η σπιτονοικοκυρά έστρωνε το τραπέζι με κάθε λογής εδέσματα χαλβά, ελιές, τυρί, τουρσί, αυγά, τυρόπιτες, εκτός όμως από κρέας.

   (Η εικόνα έγινε με τη χρήση ΑΙ ύστερα από λεπτομερή περιγραφή)
Πριν αρχίσουν το φαγητό λάμβανε χώρα ένα ακόμη έθιμο, αυτό που έκανε τα παιδιά να γελάνε και να διασκεδάζουν περισσότερο  και ήταν το έθιμο της Λάμκας. Ο μεγαλύτερος σε ηλικία θείος ή παππούς έπιανε τον πλάστη (σουκάλο) στην άκρη του οποίου ήταν δεμένη μια κλωστή που κατέληγε σ'  ένα βρασμένο και  καθαρισμένο αυγό (κάτι δηλαδή σαν το καλάμι ψαρέματος). 
Τα παιδιά χωρίς τη βοήθεια των χεριών τους προσπαθούσαν να φάνε το αυγό που κρεμόταν από τον πλάστη που κουνούσε ο μεγαλύτερος σε ηλικία. Νικητής της βραδιάς ήταν το παιδί που κατάφερνε να φάει το αυγό χωρίς τη βοήθεια των χεριών.  Θεωρούσαν ότι η νίκη αυτή απέφερε στο νικητή καλή τύχη και υγεία για όλη την υπόλοιπη χρονιά. Την κλωστή που ήταν πιασμένο το αυγό την έκαιγαν στην καντήλα.

 Με το έθιμο αυτό άνοιγε η νηστεία με ένα αυγό και με ένα αυγό έκλεινε το βράδυ μετά την Ανάσταση.

Το έθιμο αναβίωνε μέχρι και τη δεκαετία του 1990, ίσως κάποιες οικογένειες να το συνεχίζουν ακόμη.

Καρατζοβίτικο  Καρναβάλι

Από το 2007  (με εξαίρεση λίγες χρονιές) γίνεται με επιτυχία το Καρατζοβίτικο καρναβάλι.

Εικόνες από το 1ο Καρατζοβίτικο Καρναβάλι




Εικόνες από το 7ο Καρναβάλι


                                                          All rights reserved©Aridaiaplace


Χαρταετός

Στην Αριδαία το έθιμο του χαρταετού είναι μεταγενέστερο, εκείνα τα χρόνια την καθαρά Δευτέρα καθάριζαν τα σπίτια και τα σκεύη τους, ασβέστωναν τις αυλές και τους στάβλους τους περιμένοντας τη Σαρακοστή στα καθαρά.

Ευχαριστούμε πολύ για τις πολύτιμες πληροφορίες και το ταξίδι στο παρελθόν την κ. Αγάπη, την κ. Ευτυχία, την κ. Μαίρη και την κ. Σοφία.

Μη επαγγελματική χρήση. 
Μόνο για σκοπούς ενημέρωσης, με άδεια  και με αναφορά του δημιουργού.

                                   Όχι επαγγελματική Χρήση 

                               https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/ 

 

Αριδαία Ιστορικά στοιχεία

 

(Πηγή Δήμος Αλμωπίας)

Αριδαία

Η Αριδαία ανήκει στην περιφερειακή ενότητα της Κεντρικής Μακεδονίας, βρίσκεται στο Ν. Πέλλας, είναι έδρα του Δήμου Αλμωπίας και είναι χτισμένη στη δυτική όχθη του Αλμωπαίου ποταμού.

Στην τελευταία απογραφή του 2021, οι κάτοικοι  της κωμόπολης ήταν 7.118 και ολόκληρου  του Δήμου Αλμωπίας 24.969 (Στατιστική Υπηρεσία, 2021). 

Η απόστασή της από την Έδεσσα, η οποία είναι πρωτεύουσα του νομού είναι 25 χιλ. (απόσταση.gr) .

Σε υψόμετρο 122 μ. από την επιφάνεια της θάλασσας και τριγυρισμένη από ορεινούς όγκους έχει κατάλληλο μικροκλίμα, έτσι ώστε να ευνοεί πολλές καλλιέργειες (Wikipedia).

Σύμφωνα με τον Πανδέκτη  μέχρι το 1922  ονομαζόταν Σούμποτσκο, στη συνέχεια μετονομάστηκε σε Αρδέα και στις 24/04/1951 πήρε το σημερινό της όνομα Αριδαία.

  

Άγαλμα του Ποντιακού Ελληνισμού



Το δημαρχείο της πόλης


Ο παλιός σιδηροδρομικός σταθμός που έγινε Μουσείο



Η Αριδαία τα τελευταία χρόνια αποτελεί έναν γραφικό προορισμό σχετικά κοντά στη Θεσσαλονίκη γνωστό για τη φυσική του ομορφιά, τους φιλόξενους κατοίκους, τις ιαματικές πηγές σε κοντινή απόσταση,  τις πλούσιες παραγωγές, τα εξαιρετικά καταστήματα με γνήσια τοπικά προϊόντα, την ιστορία και την πολιτιστική κληρονομιά της….. 

Η Αριδαία τη δεκαετία του '70


Κλίμα

Το κλίμα της Αριδαίας είναι ήπιο με ζεστά καλοκαίρια και κρύους χειμώνες. Η θερμοκρασία κυμαίνεται από  C έως 32°C και εξαιρετικά σπάνια πέφτει κάτω από τους   -6° και ανεβαίνει πάνω από τους 37°C. Βρέχει αρκετά συχνά όλες τις εποχές και η υγρασία είναι αισθητή. 

Τα τελευταία  χρόνια τους χειμώνες οι χιονοπτώσεις είναι σπάνιες. Η διεύθυνση του μετεωρολογικού σταθμού της Αριδαίας είναι:

https://penteli.meteo.gr/stations/aridaia/ 

Εκπαίδευση

 Στην Αριδαία λειτουργούν

 5 Νηπιαγωγεία, 

4 Δημοτικά Σχολεία,

2 Γυμνάσια, 

1 Γενικό Λύκειο (ΓΕΛ), 

2 Επαγγελματικά Λύκεια  (ΕΠΑΛ), εκ των οποίων το ένα Εσπερινό 

1 Δημόσιο ΙΕΚ (ΔΙΕΚ). 

Εκκλησίες

Η Αριδαία έχει δύο ναούς, τον κεντρικό ναό της πόλης που είναι αφιερωμένος στη μνήμη των αγίων Νικάνδρου και Ιωαννικίου και το ναό του Αγίου Αντωνίου.  Ο ιερός ναός των αγίων Νικάνδρου και Ιωαννικίου, που η ανέγερσή του έγινε το 1947-48 πανηγυρίζει κάθε χρόνο στις 4 Νοεμβρίου που είναι και η απελευθέρωση της πόλης από τους Τούρκους. 

Ο ναός του Αγίου Αντωνίου είναι χτισμένος κοντά στις εργατικές κατοικίες (λειτουργεί από το 1998)  και γιορτάζει στις 17 Ιανουαρίου.

Η εκκλησία του Αγίου Αντωνίου κατά την κατασκευή της


Ορεινοί όγκοι της Αλμωπίας

Θέα από το Άνω Λουτράκι

 
 Κοντινά μέρη με ιδιαίτερο πολιτιστικό και Τουριστικό ενδιαφέρον

Τα Λουτρά Πόζαρ

Ο καταρράκτης της Κουνουπίτσας

Το κάστρο της Χρυσής

       All rights reserved©Aridaiaplace

Το μοναστήρι του Αρχαγγέλου 
Το μοναστήρι των Προμάχων στο Δήμο Αλμωπίας
Την Έδεσσα με τους μοναδικούς καταρράκτες

Το Βαρόσι στην Έδεσσα



Την Πέλλα με τα Μακεδονικά Ανάκτορα και το Νέο Μουσείο
Τα Γιαννιτσά με την πλούσια πολιτιστική κληρονομιά.

Η θέα από το δρόμο Έδεσσας Αριδαίας


Συνεχίζεται 

 

Βιβλιογραφικές αναφορές

Ελληνική Στατιστική Αρχή

https://www.statistics.gr/2011-census-pop-hous Ανακτήθηκε στις 03/08/2023 

"Πανδέκτης:Soumposkon-Ardea". pandektis.ekt.gr. Ανακτήθηκε στις 02/08/2023

"Πανδέκτης: Ardea-Aridaia. pandektis.ekt.gr. Ανακτήθηκε στις  02/08/2023.


Μη επαγγελματική χρήση. 
Μόνο για σκοπούς ενημέρωσης και με αναφορά του δημιουργού.

                               https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/ 

Πολιτικές

Παρακαλούμε να είστε ευγενικοί. Ευχαριστούμε για το χρόνο που αφιερώσατε να αφήσετε ένα μήνυμα! Μας αρέσει να διαβάζουμε τα σχόλιά σας. Θα προσπαθούμε πάντα να ανταποδίδουμε την επίσκεψή σας. Υποβάλλοντας το σχόλιό σας, αποδέχεστε ότι αυτό και τα προσωπικά δεδομένα που σχετίζονται με αυτό (π.χ. όνομα χρήστη ή πραγματικό όνομα, συνδεδεμένο προφίλ στο Google/Wordpress) θα μεταδοθούν στους διακομιστές της Google. Μπορείτε να βρείτε περισσότερες πληροφορίες σχετικά με αυτό στη δήλωση προστασίας δεδομένων μου και στη δήλωση προστασίας δεδομένων της Google. Όλες οι εικόνες καθώς και οι αφηγήσεις έχουν πνευματικά δικαιώματα που ανήκουν στον δημιουργό και προστατεύονται από διεθνείς και εθνικούς νόμους. Αν αναγνωρίσετε τον εαυτό σας σε κάποια φωτογραφία και δε θέλετε παρακαλούμε ενημερώστε μας να την κατεβάσουμε. Για οτιδήποτε θέλετε να αναπαραγάγετε μπορείτε να επικοινωνήσετε.