Translate

Πάσχα στην Αριδαία τα παλαιότερα χρόνια και τώρα

 


Φέτος το Πάσχα είναι σχετικά αργά ημερολογιακά, στις 5 Μαΐου. Το Πάσχα στην Ορθόδοξη εκκλησία έχει οριστεί, με απόφαση της Α’ Οικουμενικής συνόδου το 325 μ.Χ., να γιορτάζεται την πρώτη Κυριακή μετά την πανσέληνο της εαρινής Ισημερίας. Το 2025 το Πάσχα θα είναι στις 20 Απριλίου. 

Το Πάσχα ουσιαστικά ξεκινάει από την Ανάσταση του Λαζάρου και τελειώνει την Κυριακή του Θωμά. 

Σε όλη την Ελλάδα οι κάτοικοι προετοιμάζονται για τις πασχαλινές γιορτές αφού το Πάσχα μαζί με τα Χριστούγεννα και το Δεκαπενταύγουστο αποτελούν τις μεγαλύτερες γιορτές της πίστης τους.

Υπάρχει ποικιλία τοπικών εθίμων, τα οποία  τηρούνται σχεδόν σε όλα τα μέρη της Ελλάδας.

Στην Αριδαία τα παλιά χρόνια η Πασχαλιά (όπως την έλεγαν τότε οι μεγαλύτεροι) ήταν μια ξεχωριστή γιορτή που για τα παιδιά συνδεόταν με το τέλος της νηστείας, τα καινούργια ρούχα και παπούτσια (τότε τα παιδιά δεν είχαν πολλά ρούχα όπως τώρα και ήταν χειροποίητα)  και τον εκκλησιασμό. 

Το Σάββατο του Λαζάρου οι κάτοικοι πήγαιναν στα μνήματα, εκεί διάβαζε ο παπάς ευχές συγχωρήσεως/αναπαύσεως στους νεκρούς, τα τελευταία χρόνια γίνεται και περιφορά του επιταφίου (δεν ανάφεραν αν  γινόταν και παλιά περιφορά του επιταφίου στα μνήματα).

Τα παιδιά με καλαθάκια στα χέρια έψαλαν στις νοικοκυρές το:

Σήκω Λάζαρε και μην κοιμάσαι,
ήρθε η μάνα σου από την πόλη,
σου ’φέρε χαρτί και κομπολόι.

    Οι κοτούλες σας αυγά γεννούνε

δώστε μας και εμάς να τα χαρούμε

Βάγια, Βάγια και Βαγιώ
τρώνε ψάρι και κολιό
Και την άλλη Κυριακή,
τρώνε το ψητό τ’ αρνί.

Οι νοικοκυρές έδιναν στα παιδιά αυγά και τα έβαζαν να καθίσουν (για να κάθονται και να κλωσάνε οι κότες τους, όπως κάθονται τα παιδιά). 

Την  Κυριακή των Βαΐων οι πιστοί πήγαιναν (και πηγαίνουν) κλαδιά από δάφνες στις εκκλησίες και  στολίζονται,  οι δάφνες  μετά τη λειτουργία μοιράζονται στους πιστούς.

Τη Μεγάλη Τετάρτη  στο Χωριό Δωροθέα και Αγάθη της Αλμωπίας ένα έθιμο λαμβάνει χώρα στην εκκλησία του Αγίου Δωρόθεου στο ευχέλαιο της Μ. Τετάρτης. 

(Η φωτογραφία είναι)

Κάθε νοικοκυρά στο χωριό πηγαίνει στην εκκλησία ένα πιάτο με αλεύρι και μέσα δύο ή τρία αυγά, άσπρα ή κόκκινα. Εκεί τα τοποθετούν σ’ ένα τραπέζι και ανάβουν  ένα κεράκι στη μέση, τότε ο παπάς τα διαβάζει και τα ευλογεί, όπως ευλογεί και τους πέντε άρτους.

Όταν τελειώσει το ευχέλαιο πηγαίνουν το πιάτο στο σπίτι της η καθεμιά. Με το αλεύρι αυτό οι νοικοκυρές θα φτιάξουν πρόσφορο ή θα το βάλουν στα τσουρέκια τους λίγο λίγο.

Οι γυναίκες του χωριού κρατούν και λίγο αλεύρι σε ένα βάζο και όταν κάποιος έχει φοβίες ανακατεύουν μια κουταλιά του γλυκού αλεύρι σ' ένα ποτήρι νερό και έτσι ο φόβος φεύγει.


Ευχαριστούμε πολύ την κυρία Μαρία και την κυρία Σοφία που μας διηγήθηκαν το έθιμο που τηρείται από πολύ παλιά στο χωριό.

Την Μεγάλη Πέμπτη έβαφαν οι νοικοκυρές τα κόκκινα αυγά με φλούδες από κρεμμύδια που μάζευαν όλο το μήνα. 

Μάλιστα συνήθιζαν να διακοσμούν τα κόκκινα αυγά με φυλλαράκια μαϊντανού ή τριφυλλιού ή όποιο άλλο φύλλο τους άρεσε.


Επίσης, έκαναν πασχαλινά τσουρέκια και τα κουλουράκια και τα πήγαιναν στο φούρνο για ψήσιμο. 

Οι φούρνοι ήταν ανοιχτοί και έψηναν τα φαγητά των κατοίκων, μάλιστα το Μεγάλο Σάββατο μέχρι και μετά την Ανάσταση. Το παραδοσιακό φαγητό ήταν κατσικάκι με πατάτες και κρεμμυδάκια στο φούρνο. Κάποιες νοικοκυρές ετοίμαζαν και πήγαιναν στον φούρνο για ψήσιμο και κοκορέτσι.

 Οι γονείς των παιδιών που βαφτιζόντουσαν  το χρονικό διάστημα που μεσολαβούσε από το προηγούμενο Πάσχα, πήγαιναν δώρο στον κουμπάρο και νονό του παιδιού τους ένα κατσικάκι ή αρνάκι με μια κόκκινη κορδέλα. 

Κάτι που συνηθιζόταν τις μέρες εκείνες, εκτός από τους νονούς και τις νονές που έκαναν δώρο στο βαφτιστικό τους, ήταν να κάνει η πεθερά δώρο στην νύφη (που ήταν αρραβωνιασμένη) λαμπάδα μαζί με κάποιο δωράκι.

"Θυμάμαι ότι ερχόντουσαν κάποιοι άνθρωποι από μακριά και έμεναν δυο νύχτες στο σπίτι μας (φυσικά δωρεάν) που έφερναν κεριά και τα πουλούσαν έξω από την εκκλησία σε πάγκους". 

Μαρτυρία κατοίκου της περιοχής. 

(Η παλιά είσοδος για τα μνήματα και το κτίριο που κατασκευάστηκε για να χρησιμοποιηθεί ως οστεοφυλάκιο αλλά δε χρησιμοποιήθηκε )

Ευχαριστούμε πολύ την κ. Αγάπη, την κ. Μαρία και την κ. Ευτυχία για το χρόνο που μου έδωσαν και τις αναμνήσεις που μου διηγήθηκαν.

Με την επιφύλαξη παντός δικαιώματος © Κατερίνα




Πολιτικές

Παρακαλούμε να είστε ευγενικοί. Ευχαριστούμε για το χρόνο που αφιερώσατε να αφήσετε ένα μήνυμα! Μας αρέσει να διαβάζουμε τα σχόλιά σας. Θα προσπαθούμε πάντα να ανταποδίδουμε την επίσκεψή σας. Υποβάλλοντας το σχόλιό σας, αποδέχεστε ότι αυτό και τα προσωπικά δεδομένα που σχετίζονται με αυτό (π.χ. όνομα χρήστη ή πραγματικό όνομα, συνδεδεμένο προφίλ στο Google/Wordpress) θα μεταδοθούν στους διακομιστές της Google. Μπορείτε να βρείτε περισσότερες πληροφορίες σχετικά με αυτό στη δήλωση προστασίας δεδομένων μου και στη δήλωση προστασίας δεδομένων της Google. Όλες οι εικόνες καθώς και οι αφηγήσεις έχουν πνευματικά δικαιώματα που ανήκουν στον δημιουργό και προστατεύονται από διεθνείς και εθνικούς νόμους. Αν αναγνωρίσετε τον εαυτό σας σε κάποια φωτογραφία και δε θέλετε παρακαλούμε ενημερώστε μας να την κατεβάσουμε. Για οτιδήποτε θέλετε να αναπαραγάγετε μπορείτε να επικοινωνήσετε.